środa, 13 kwietnia 2011

Maja Berezowska

Maja Berezowska, posługiwała się też pseudonimem Ditto urodziła się 13 kwietnia 1893 lub 1898 w Baranowiczach, zmarła 31 maja 1978 w Warszawie –  malarka, graficzka, karykaturzystka i scenografka.









Już przed wojną zyskała sławę jako autorka subtelnych grafik o tematyce erotycznej. Akt miłosny był stałym motywem jej twórczości przez całe życie. W latach 30stych projektowała kostiumy m.in. dla gwiazd scen rewiowych Zuli Pogorzelskiej i Hanki Ordonówny oraz operetek i kabaretów (w Warszawie i Poznaniu).
W latach 1933-1936 mieszkała w Paryżu, współpracując jako rysowniczka i karykaturzystka z pismami "Le Figaro", "Le Rire", "Ici Paris". W tej ostatniej gazecie w 1935 Berezowska opublikowała serię karykatur pt. Miłostki słodkiego Adolfa, dotyczącą Hitlera. Po powrocie z Paryża, w sezonie 1936/1937 była etatowym scenografem kabaretu "Teatr 13 Rzędów".
W styczniu 1942, rok po powrocie do Warszawy, w wyniku donosu została pojmana przez gestapo i osadzona na Pawiaku. W maju tego roku, oficjalnie za znieważenie Hitlera uwięziona w obozie koncentracyjnym Ravensbrück, z wyrokiem kary śmierci.
W Ravensbrück nadal, w miarę możliwości, tworzyła. Wykonywała portrety współwięźniarek i utrwalała sceny z życia obozowego, kukiełki i stroje dla aktorów do obozowych szopek bożonarodzeniowych.
Po wyzwoleniu obozu, w maju 1945 wraz z grupą Polek wyjechała z Ravensbrück do Sztokholmu, na rehabilitację zorganizowaną przez Szwedzki Czerwony Krzyż. Stworzone w tym okresie prace wystawiała w Szwecji i Danii. Do Polski wróciła w czerwcu 1946.
Po wojnie scenografia i projektowanie kostiumów stało się jej głównym zajęciem. Pracowała dla: "Opery Łódzkiej", teatrów "Kameralnego" i "Komedia" w Warszawie, "Polskiego" w Poznaniu, "Ziemi Łódzkiej" w Łodzi, Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego, Zjednoczonych Przedsiębiorstw Artystycznych "Estrada" (w latach 1964-1977).W 1956 śmiało zilustrowała Fraszki Jana Sztaudyngera.
W czasach PRL zilustrowała kilkanaście książek: głównie tomików poetyckich i zbiorów satyr, ale m.in. także o tematyce szachowej, np. do nowel Ludwika Niemojowskiego Szach i mat i Lancelot i królowa za szachownicą oraz do powieści Wacława Berenta Żywe kamienie. Katalogi wystaw jej prac ukazały się jako osobne wydawnictwa m.in. w 1947 i 1950. Dopiero pośmiertnie zaczęły się ukazywać monograficzne wydawnictwa jej akwarel i rysunków, m.in. Piórkiem przez stulecia (1985) i Maja Berezowska: Antologia twórczości (1994).

1 komentarz: